फर्पिङ – नाग पञ्चमीको अवसरमा फर्पिङमा मनाइने ऐतिहासिक नाग-नागिनी जात्रा हर्षोल्लासका साथ सम्पन्न भएको छ। हरेक तीन वर्षमा एक पटक आयोजना गरिने यो जात्रा फर्पिङको सांस्कृतिक धरोहरको महत्वपूर्ण अंग मानिन्छ, जसले यहाँको धार्मिक परम्परा र ऐतिहासिक महत्वलाई उजागर गर्दछ।
नाग-नागिनी जात्राको मुख्य धार्मिक विधि शेषनारायण मन्दिरसँग सम्बन्धित छ। प्रचलित जनश्रुतिअनुसार, परापूर्वकालमा मन्दिरमा नित्य पूजा गर्दै आएका एक ब्राह्मण पुजारीको निधनपछि, उनका अपाङ्ग छोरा पूजा गर्न असमर्थ भए, उनकी आमाले भगवान विष्णुलाई आर्तनाद गरेकी थिइन्। त्यसपछि भगवान विष्णुले मानव रूप धारण गरी खार्पा खोलामा पानीको मुहान खोलिदिएका थिए। यस घटनासँग जोडिएको कथा फर्पिङवासीबीच आजसम्म पनि जिउँदो छ, जसका आधारमा नाग-नागिनी जात्राको परम्परा चलाइएको मानिन्छ।
जात्राको तयारीका लागि स्थानीय समुदायले धनुक बन (दक्षिणकाली बन) बाट दुई वटा सल्लाको रुख काटेर ल्याउने गर्छन्। नाग-नागिनीको प्रतीकका रूपमा ती रुखलाई नगरका सात टोलले तानेर शेषनारायण मन्दिरको बासुकी कुण्डसम्म पुर्याइन्छ। यस प्रक्रियामा विशेष धार्मिक विधि र पूजापाठ गरिन्छ। जात्रामा सहभागिता जनाउन स्थानीय समुदाय उत्साहित देखिन्छन्, जसले सांस्कृतिक परम्पराको संरक्षणमा ठूलो योगदान पुर्याउँछ।
जात्राको अन्त्यमा, शेषनारायण मन्दिरमा राजोपाध्याय पुजारीद्वारा विशेष पूजा गरिन्छ र नाग-नागिनीको प्रतीकलाई बासुकी कुण्डमा स्थापना गरिन्छ। यो जात्रा फर्पिङको सांस्कृतिक पहिचानको महत्त्वपूर्ण हिस्सा बनेको छ, जसले यहाँका बासिन्दाको ऐतिहासिक आस्था र धार्मिक आस्थालाई मजबुत बनाउन मद्दत पुर्याउँछ।
फर्पिङको नाग-नागिनी जात्रा न केवल धार्मिक विधि मात्र हो, तर यो स्थानीय समुदायलाई एकतामा बाँध्ने र सांस्कृतिक धरोहरको संरक्षण गर्ने परम्परा हो। हरेक तीन वर्षमा धूमधामका साथ मनाइने यो जात्राले फर्पिङको ऐतिहासिक महत्त्वलाई कायम राख्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएको छ।
तस्बिर: हाम्रो जात्रा
